มะนาวออกดอกสวย แต่ดอกกลับร่วงก่อนติดผล ปัญหานี้เกิดขึ้นได้บ่อยในช่วงที่ สภาพอากาศแปรปรวน โดยเฉพาะในช่วงเปลี่ยนฤดู หรือในระยะที่ต้นกำลังบานดอกเต็มที่

1. อุณหภูมิสูงเกินหรือต่ำเกินไป

มะนาวเป็นพืชที่ชอบอากาศอบอุ่น ถ้าอุณหภูมิกลางวันสูงเกิน 35°C หรือกลางคืนต่ำกว่า 15°C จะกระทบต่อ “กระบวนการผสมเกสรและการเจริญของรังไข่” ทำให้ดอกร่วงหรือฝ่อก่อนติดผล

2. ลมแรงและอากาศแห้ง

ลมแรงทำให้ความชื้นบริเวณดอกลดลง เกสรแห้ง แตกง่าย และหลุดจากยอดดอกได้เร็ว นอกจากนี้แรงลมยังทำให้ก้านดอกฉีกขาดง่าย จึงมักเห็นดอกร่วงมากในช่วงที่มีลมหนาวหรือพายุฤดูร้อน

3. แสงแดดจัดและอุณหภูมิผันผวน

ถ้าวันไหนแดดแรงจัดแต่ตอนกลางคืนเย็นลงเร็ว จะเกิดความเครียดต่อผนังเซลล์ของดอก ทำให้ “คายน้ำมากแต่ดูดน้ำได้น้อย” ก้านดอกแห้งและร่วงในที่สุด

4. ฝนหลงฤดูหรือความชื้นสูงเกิน

ช่วงออกดอกถ้ามีฝนตกหรือหมอกลงหนัก ดอกจะเปียกชื้นและเชื้อราเข้าทำลายง่าย โดยเฉพาะเชื้อ Alternaria และ Colletotrichum ที่ทำให้เกิด “ดอกร่วง-รังไข่เน่า”

5. ความเครียดของต้นจากการให้น้ำไม่สม่ำเสมอ

ถ้าให้น้ำมาก-น้อยสลับกัน หรือขาดน้ำในช่วงดอกบาน ต้นจะสูญเสียสมดุลน้ำภายใน ส่งผลให้ “ฮอร์โมนออกซิน” ที่ควบคุมการยึดดอกลดลง ดอกร่วงง่ายกว่าปกติ

วิธีลดการร่วงของดอกมะนาว

• รักษาความชื้นในดินให้คงที่ โดยคลุมโคนด้วยฟางหรือหญ้าแห้ง

• ใช้สเปรย์น้ำหมอกบาง ๆ ในวันที่อากาศแห้ง

• พ่นแคลเซียม–โบรอน ช่วงเริ่มออกดอก เพื่อเสริมความแข็งแรงของก้านดอกและช่วยในการผสมเกสร

• หลีกเลี่ยงการพ่นสารเคมีช่วงดอกบาน

• เมื่ออากาศร้อนจัด อาจพ่นสาหร่ายหรือกรดอะมิโนเพื่อลดความเครียดของต้น

สรุป

“ดอกร่วง” เป็นการตอบสนองของมะนาวต่อสภาพอากาศที่ต้นรู้สึกเครียด เกษตรกรที่เข้าใจธรรมชาติของต้น จะสามารถปรับการให้น้ำ ปุ๋ย และการบำรุงให้สอดคล้องกับอากาศได้อย่างเหมาะสม เมื่อดอกผ่านช่วงวิกฤตนี้ไปได้ ผลผลิตที่ติดก็จะสมบูรณ์และได้ราคาดีแน่นอนครับ

62 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร