มาดู ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของใบมะนาว (Citrus aurantifolia / Citrus hystrix / Citrus spp.) กันอย่างละเอียด

ลักษณะทั่วไปของใบมะนาว

• ชนิดใบ เป็น ใบเดี่ยว (simple leaf) แต่มีลักษณะคล้าย ใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว เนื่องจากก้านใบ (petiole) ขยายแผ่กว้าง (เรียกว่า “ปีกก้านใบ”) ทำให้ดูเหมือนมีสองแผ่นใบติดกัน

• การเรียงใบ ใบออกแบบ สลับ (alternate) ตามกิ่ง

• สี เขียวสดถึงเขียวเข้ม ขึ้นกับอายุของใบและความอุดมสมบูรณ์ของต้น

• ผิวใบ เรียบ มันเล็กน้อย มีต่อมน้ำมันหอมกระจายอยู่ทั่วใบ (เวลาขยี้จะมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว)

ส่วนประกอบของใบมะนาว

1. ก้านใบ (Petiole)

• มีปีก (winged petiole) หรือหูใบ กว้างบ้าง แคบบ้าง แตกต่างตามสายพันธุ์

• ปีกก้านใบของมะนาวจะกว้างน้อยกว่าส้มโอหรือส้มเช้ง

2. แผ่นใบ (Lamina / Leaf blade)

• รูปร่าง รีถึงรีแกมวงรี (ovate – elliptic)

• ปลายใบแหลม โคนใบมน

• ขอบใบเรียบถึงหยักเล็กน้อย

3. เส้นใบ (Venation)

• แบบ ร่างแห (reticulate venation) ชัดเจน เส้นกลางใบใหญ่ แข็งแรง

4. ขนาดของใบ

• โดยทั่วไปยาว 2–9 ซม. กว้าง 1–5 ซม.

• ขนาดใบขึ้นอยู่กับพันธุ์และสภาพการปลูก เช่น ใบมะนาวแป้นจะเล็กกว่ามะกรูด

ลักษณะพิเศษ

• มี ต่อมน้ำมันหอมระเหย (oil glands) อยู่บนผิวใบ มองด้วยตาเปล่าเป็นจุดเล็ก ๆ โปร่งแสง

• เมื่อใบถูกทำลาย (ขยี้ กัดกิน หรือฉีก) จะมีกลิ่นน้ำมันหอมชัดเจน

• ใบอ่อนมีสีเขียวอ่อน อมเหลือง บางครั้งมีขนละเอียดเล็กน้อย ส่วนใบแก่เรียบ มัน และเข้มขึ้น

สรุปง่ายๆ : ใบมะนาวคือ ใบเดี่ยวที่ดูคล้ายใบประกอบ เพราะมีก้านใบเป็นปีก(หูใบ) ลักษณะใบรี ปลายแหลม โคนมน ขอบเรียบ มีต่อมน้ำมันหอม และออกแบบสลับ

32.9k @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร