เพลี้ยหอย (Scale insects) เป็นแมลงศัตรูพืชที่สร้างความเสียหาย ให้กับต้นไม้หลายชนิด รวมถึง มะนาว และพืชเศรษฐกิจอื่นๆ โดยดูดกินน้ำเลี้ยงจากส่วนต่าง ๆ ของพืช เช่น ใบ กิ่ง และผล ทำให้พืชอ่อนแอ โตช้า ใบร่วง ผลผิดรูป และอาจทำให้เกิดราดำตามมาจากน้ำหวานที่เพลี้ยขับออกมา

ลักษณะทั่วไปของเพลี้ยหอย

• มีเปลือกแข็งครอบลำตัว รูปทรงกลมหรือรี ขึ้นอยู่กับชนิด

• เกาะติดแน่นตามผิวใบ กิ่ง และผล

• ตัวเมียมักอยู่กับที่ ส่วนตัวผู้บางชนิดมีปีกและบินได้

• สีของเพลี้ยอาจเป็นน้ำตาล เทา ขาว หรือดำ ขึ้นอยู่กับชนิด

ความเสียหายที่เกิดจากเพลี้ยหอย

• ดูดน้ำเลี้ยงทำให้พืชแคระแกร็น ใบเหลือง ใบร่วง

• ผลโตช้า ผิวเสียหาย ไม่สวยงาม

• ขับน้ำหวานออกมา ทำให้เกิดเชื้อ ราดำ บดบังแสงและลดการสังเคราะห์แสง

• อาจเป็นพาหะนำโรคไวรัสบางชนิด

วิธีการจัดการเพลี้ยหอย

1. ตัดแต่งกิ่ง

• ตัดกิ่งที่เพลี้ยเกาะหนาแน่นแล้วนำไปเผาทำลาย

• เปิดทรงพุ่มให้โปร่ง ลดความชื้น ลดแหล่งซ่อนตัว

2. พ่นน้ำแรงดันสูง

• ใช้น้ำฉีดล้างเพลี้ยออกจากกิ่งและใบ (เหมาะกับระยะที่ระบาดยังไม่มาก)

3. ชีวภัณฑ์และสูตรธรรมชาติ

• น้ำหมักสะเดา หรือ น้ำหมักยาสูบ ผสมสบู่ดำหรือสารจับใบ พ่นทุก 5-7 วัน

• น้ำหมักสมุนไพร เช่น พริก กระเทียม ข่า ตะไคร้ ก็ช่วยไล่เพลี้ยได้

• ปล่อยตัวห้ำตัวเบียน เช่น แตนเบียนเพลี้ยหอย (Aphytis spp.)

4. สารเคมี (ควรใช้เมื่อระบาดรุนแรง และใช้ตามคำแนะนำ)

• กลุ่ม คาร์บาริล, ไดเมโทเอต, อิมิดาคลอพริด, ไทอะมีทอกแซม

• ผสมสารจับใบและฉีดพ่นให้ทั่ว โดยเฉพาะใต้ใบและซอกกิ่ง

เคล็ดลับป้องกันระยะยาว

• ตรวจพืชสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในฤดูร้อนหรือแล้ง

• อย่าให้ปุ๋ยไนโตรเจนมากเกินไป เพราะทำให้ต้นอ่อนนุ่ม เพลี้ยชอบ

• รักษาสมดุลในระบบนิเวศ ให้มีแมลงห้ำแมลงเบียนประจำสวน

371 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร